ยโสธร Thailand
ภาคอีสาน เป็นเขตหรือภาคหนึ่ง ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของไทย อยู่บนที่ราบสูงโคราช มีแม่น้ำโขงกั้นเขตทางตอนเหนือและตะวันออกของภาค ทางด้านใต้จรดชายแดนกัมพูชา ทางตะวันตกมีเทือกเขาเพชรบูรณ์และเทือกเขาดงพญาเย็นเป็นแนวกั้นแยกจากภาคเหนือและภาคกลาง การเกษตรนับเป็นอาชีพหลักของภาค แต่ด้วยสภาพอากาศที่ร้อนและแห้งแล้ง รวมถึงปัจจัยอื่นๆ ทางด้านสังคมเศรษฐกิจ ทำให้มีผลผลิตที่น้อยกว่าภาคอื่นๆ ภาษาหลักของภาคนี้ คือ ภาษาอีสาน แต่ภาษาไทยกลางก็นิยมใช้กันแพร่หลายโดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ขณะเดียวกันยังมีภาษาเขมร ที่ใช้กันมากในบริเวณอีสานใต้ นอกจากนี้ยังมีภาษาถิ่นอื่นๆ อีกมาก เช่น ภาษาผู้ไท ภาษาโส้ ภาษาไทยโคราช เป็นต้น ภาคอีสานมีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่โดดเด่น เช่น อาหาร ภาษา ดนตรีหมอลำ และศิลปะการฟ้อนรำที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ เป็นต้น ภาคอีสาน มีเนื้อที่มากที่สุดของประเทศไทย ประมาณ 168,854 ตารางกิโลเมตร หรือมีเนื้อที่ร้อยละ 33.17 เทียบได้กับหนี่งในสามของพื้นที่ทั้งหมดของประเทศไทยได้จัดว่าเป็นพื้นที่ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย เทือกเขาที่สูงที่สุดในภาคอีสานคือ ยอดภูหลวง และภูกระดึงซึ่งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำสายสำคัญของชาวอีสานในหลายจังหวัดด้วยกัน เช่น ลำตะคอง แม่น้ำชี แม่น้ำพอง แม่น้ำเลย แม่น้ำพรม แม่น้ำมูลภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือภาคอีสาน มีพื้นที่เป็นที่ราบสูง ทางตอนไต้จะยาวไปติดกับชายแดนกัมพูชาทางทิศตะวันตกจะมีเทือกเขา เพชรบูรณ์ กั้นตลอดแนวสุดทางตอนเหนือของเขตซึ่งเป็นแนวกั้นระหว่าง ภาคเหนือกับภาคกลาง ภูมิภาคนี้ จะมีจังหวัด มากถึง 19 จังหวัด จึงมีสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญมากมาย เช่นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง เป็นแหล่งรวบรวมประวัติศาสตร์ที่สำคัญทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ของประเทศไทยและภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ กรมศิลปากรได้ทำการสำรวจขุดค้นระหว่างปี พ.ศ. 2517-2518 จากการศึกษาหลักฐานต่างๆได้พบว่า ี้รายละเอียดจังหวัดนครราชสีมา เป็นจังหวัดที่เปรียบเสมือนกับประตู เมืองที่จะเข้าสู่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือภาคอีสานของไทย จังหวัดนครราชสีมา มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เมืองโคราช โดยมีลักษณะทางภูมิประเทศ เป็นที่ราบสูง มีแม่น้ำที่สำคัญ ของจังหวัดก็คือ แม่น้ำมูล รายละเอียด อำเภอภูเรือ ตั้งอยู่บน เทือกเขาสูง ซึ่งอุดมสมบูรณ์ไปด้วยป่าไม้นานาพันธุ์ รวมทั้ง น้ำตก และลำธาร จึงมีภูมิประเทศที่สวยงาม และอากาศเย็นสบายเกือบตลอดทั้งปี โดยเฉพาะเดือนธันวาคม-มกราคม จะมีอากาศเย็นจนถึงหนาว ทำให้อำเภอภูเรือเป็นแหล่งผลิต ไม้ดอกไม้ประดับเมืองหนาวที่สำคัญ แห่งหนึ่ง ของประเทศไทย รายละเอียด
จังหวัดยโสธร เป็นจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบด้วย 9 อำเภอ 78 ตำบล และ 835 หมู่บ้าน แต่เดิมจังหวัดยโสธรเป็นอำเภอยโสธร อำเภอหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานี จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2515 ได้ยกฐานะเป็นจังหวัดยโสธร ตามประกาศคณะปฏิวัติ นับเป็นจังหวัดที่ 71 ของประเทศไทย
อำเภอเมืองยโสธรจากพงศาวดารเมืองยโสธรลงจารึกเมื่อจุลศักราช 1259 ร.ศ. 116 ว่า พระวรวงศา (พระวอ) เสนาบดีเก่าเมืองเวียงจันทน์ ท้าวหน้า ท้าวคำผง ท้าวทิดพรม และท้าวมุม เดินทางอพยพจะไปอาศัยอยู่กับเจ้านครจำปาศักดิ์ เมื่อเดินทางถึงดงผีสิงห์เห็นเป็นชัยภูมิ จึงได้ตั้งหลักฐานและสร้างเมืองที่นี่ เรียกว่า "บ้านสิงห์ท่า" ซึ่งเป็นที่ตั้งจังหวัดยโสธรในปัจจุบัน ต่อมาใน พ.ศ. 2357 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงยกฐานะเป็น "เมืองยโสธร" ขึ้นตรงต่อกรุงเทพมหานคร มีเจ้าเมืองเป็นพระสุนทรราชวงศา จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2443 ได้รวมเข้าอยู่ในบริเวณอุบลราชธานี แล้วแบ่งเป็น 2 อำเภอ เรียกอำเภออุทัยยโสธรและ อำเภอปจิมยโสธร ปี พ.ศ. 2450 เมืองยโสธรถูกยุบลงเพื่อรวมกับจังหวัดอุบลราชธานีต่อมาในปี พ.ศ. 2453 ทางการได้ย้ายอำเภออุทัยยโสธรไปตั้งที่ตำบลลุมพุก และภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอคำเขื่อนแก้ว ส่วนอำเภอปจิมยโสธรซึ่งตั้งอำเภออยู่ในเมืองต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอยโสธร ในปี พ.ศ. 2456ในปี พ.ศ. 2515 ได้มีการจัดตั้งจังหวัดยโสธรโดยประกาศคณะปฏิวัติฉบับที่ 70 ลงวันที่ 6 กุมภาพันธ์ โดยแยกอำเภอยโสธร อำเภอคำเขื่อนแก้ว อำเภอมหาชนะชัย อำเภอป่าติ้ว อำเภอเลิงนกทา และอำเภอกุดชุมออกจากจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อรวมกันเป็นจังหวัดยโสธรตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2515 และเป็นกำเนิด อำเภอเมืองยโสธร ในปัจจุบันเทศบาลเมืองยโสธร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลในเมืองทั้งตำบล เทศบาลตำบลตาดทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาดทองทั้งตำบล เทศบาลตำบลเดิด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเดิดทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำคำใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำคำใหญ่ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสำราญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสำราญทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลค้อเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลค้อเหนือทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลดู่ทุ่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดู่ทุ่งทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลขั้นไดใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขั้นไดใหญ่ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งแต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งแต้ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสิงห์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสิงห์ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลนาสะไมย์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสะไมย์ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลเขื่องคำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขื่องคำทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหินทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลหนองคู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองคูทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลขุมเงิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขุมเงินทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งนางโอก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งนางโอกทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเรือทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเป็ด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเป็ดทั้งตำบล
อำเภอทรายมูลในอดีตทรายมูลเป็นเพียงหมู่บ้านแห่งหนึ่งในเขตอำเภอยโสธร (สมัยยังเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดอุบลราชธานี) ในสมัยรัชกาลที่ 5 เกิดโรคระบาด ชาวบ้านได้อพยพย้ายถิ่นฐานไปจากที่ตั้งเดิมไปตั้งหมู่บ้านที่ใหม่ ห่างจากที่ตั้งเดิมไปประมาณ 2 กิโลเมตร ตั้งชื่อหมู่บ้านแห่งใหม่นี้ว่า บ้านทรายมูลบ้านทรายมูลได้รับการยกฐานะเป็น ตำบลทรายมูล และต่อมาพื้นที่บางส่วนของตำบลได้รับการประกาศเป็นสุขาภิบาลทรายมูล เมื่อปี พ.ศ. 2511 ต่อมากระทรวงมหาดไทยได้ประกาศตั้งเป็น กิ่งอำเภอทรายมูล เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2518 โดยขึ้นกับอำเภอเมืองยโสธร จังหวัดยโสธร และได้รับการยกฐานะเป็น อำเภอทรายมูล เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2527เทศบาลตำบลทรายมูล ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลทรายมูล องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทรายมูล (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลทรายมูล) องค์การบริหารส่วนตำบลดู่ลาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดู่ลาดทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลดงมะไฟ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงมะไฟทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลนาเวียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเวียงทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลไผ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไผ่ทั้งตำบล อำเภอกุดชุมเทศบาลตำบลกุดชุมพัฒนา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลกุดชุมและบางส่วนของตำบลโนนเปือย องค์การบริหารส่วนตำบลกุดชุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดชุมทั้งตำบล (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลกุดชุมพัฒนา) องค์การบริหารส่วนตำบลโนนเปือย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนเปือย (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลกุดชุมพัฒนา) องค์การบริหารส่วนตำบลกำแมด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกำแมดทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลนาโส่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาโส่ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยแก้งทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหมี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหมีทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลโพนงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนงามทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลคำน้ำสร้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำน้ำสร้างทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแหน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแหนทั้งตำบล อำเภอคำเขื่อนแก้วเทศบาลตำบลคำเขื่อนแก้ว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลลุมพุก องค์การบริหารส่วนตำบลลุมพุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลุมพุก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลคำเขื่อนแก้ว) องค์การบริหารส่วนตำบลย่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลย่อทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสงเปือย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสงเปือยทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลโพนทัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนทันทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งมน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งมนทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลนาคำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาคำทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลดงแคนใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงแคนใหญ่ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลกู่จาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกู่จานทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลนาแก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาแกทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลกุดกุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดกุงทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลเหล่าไฮ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเหล่าไฮทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลแคนน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแคนน้อยทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลดงเจริญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงเจริญทั้งตำบล อำเภอป่าติ้วเทศบาลตำบลป่าติ้ว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโพธิ์ไทร องค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์ไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพธิ์ไทร (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลป่าติ้ว) องค์การบริหารส่วนตำบลกระจาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระจายทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลโคกนาโก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกนาโกทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงเพ็ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงเพ็งทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลศรีฐาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีฐานทั้งตำบล อำเภอมหาชนะชัยช่วงปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองอุบลราชธานีมีพระบรมราชนุวงศา (ท้าวกุทอง) เป็นเจ้าเมือง ท่านมีบุตรหลายคนที่มีความสามารถเป็นเจ้าเมืองอุปฮาด (อุปราช) ประกอบกับในระยะนั้น บริเวณที่ตั้งอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดศรีสะเกษในปัจจุบัน มีโจรผู้ร้ายชุกชุม ยากแก่การปกครองและปราบปราม ท่านจึงให้ท้าวปุตะ คำพูน (คำพูน สุวรรณกูฎ) ซึ่งเป็นบุตรออกไปสำรวจพื้นที่เพื่อจัดตั้งเมืองใหม่ ท้าวคำพูนได้ออกสำรวจพื้นที่และได้พิจารณาเห็นว่า "บ้านเวินชัย" (ปัจจุบันเป็นหมู่ที่ 5 บ้านผือฮี) มีทำเลเหมาะสม และมีลำชี (แม่น้ำชี) ไหลผ่านสะดวกแก่การคมนาคมทางเรือ จึงได้ทำรายงานให้พระพรหมวงศาขอจัดตั้งเมืองขึ้นที่บ้านเวินชัย โดยให้เป็นแขวงเมืองขึ้นต่อเมืองอุบลราชธานีต่อมาวันแรม 11 ค่ำ เดือน 12 ปีกุน เบญจศก จ.ศ. 1225 (ตรงกับ พ.ศ. 2406) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้ง เมืองมหาชนะชัย ขึ้นที่บ้านเวินชัย และได้ทรงแต่งตั้งท้าวคำพูนเป็นเจ้าเมืองมหาชนะชัย และพระราชทานนามท้าวคำพูนว่า "พระเรืองชัยชนะ" และแต่งตั้งท้าวโพธิราช (ผา) เป็นอุปฮาด ท้าววรกิตติกา (ไชย) เป็นราชวงศ์ และท้าวอุเทน (หอย) เป็นราชบุตรพระเรืองชัยชนะได้ปกครองเมืองที่บ้านเวินชัยประมาณเดือนเศษก็พบว่า บริเวณดังกล่าวมีสภาพภูมิประเทศคับแคบ ขยายตัวเมืองได้ยาก ประกอบกับเป็นคุ้งน้ำเซาะดินพังอยู่เสมอ ดังนั้นจึงได้ย้ายเมืองใหม่มาตั้งที่บ้านฟ้าหยาดในปัจจุบันพระเรืองชัยชนะปกครองเมืองมหาชนะชัยจนถึงแก่กรรม พระสิกธิจางวางได้เป็นเจ้าเมืองสืบต่อมาอีก 15 ปี ก็ถึงแก่กรรมอีก ทางราชการจึงได้ยุบเมืองมหาชนะชัยเป็น อำเภอมหาชนะชัย ขึ้นตรงต่อเมืองอุบลราชธานี พร้อมกับแต่งตั้งท้าวสุริยนต์ บุตรพระสิกธิจางวาง เป็นนายอำเภอมหาชนะชัยคนแรก (สันนิษฐานว่าเป็นคนเดียวกับหลวงวัฒนวงศ์โทนุบล)เนื่องจากอำเภอมหาชนะชัยตั้งอยู่บ้านฟ้าหยาด ตำบลฟ้าหยาด กระทรวงมหาดไทยจึงได้เปลี่ยนชื่ออำเภอมหาชนะชัยเป็น อำเภอฟ้าหยาด ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2460 จนกระทั่งถึงวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482 กระทรวงมหาดไทยจึงได้เปลี่ยนชื่อจากอำเภอฟ้าหยาดเป็น "อำเภอมหาชนะชัย" อีกครั้งหนึ่ง และเมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2515 อำเภอมหาชนะชัยจึงได้ย้ายไปขึ้นกับจังหวัดยโสธรจนถึงปัจจุบันเทศบาลตำบลฟ้าหยาด ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลฟ้าหยาด เทศบาลตำบลโนนทราย(ราชมุนี) ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโนนทราย องค์การบริหารส่วนตำบลฟ้าหยาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฟ้าหยาด (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลฟ้าหยาด) องค์การบริหารส่วนตำบลหัวเมือง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวเมืองทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคูเมืองทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลผือฮี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลผือฮีทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลบากเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบากเรือทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลม่วง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลม่วงทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลโนนทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนทรายทั้งตำบล (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโนนทราย) องค์การบริหารส่วนตำบลบึงแก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงแกทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลพระเสาร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระเสาร์ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสงยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสงยางทั้งตำบล อำเภอค้อวังเทศบาลตำบลค้อวัง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลค้อวัง องค์การบริหารส่วนตำบลฟ้าห่วน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฟ้าห่วนทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลกุดน้ำใส ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดน้ำใสทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำอ้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำอ้อมทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลค้อวัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลค้อวัง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลค้อวัง) อำเภอเลิงนกทาเทศบาลตำบลเลิงนกทา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสวาท เทศบาลตำบลสามแยก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสามแยก เทศบาลตำบลบุ่งค้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบุ่งค้าทั้งตำบล เทศบาลตำบลห้องแซง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้องแซงทั้งตำบล เทศบาลตำบลสามัคคี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามัคคีทั้งตำบล เทศบาลตำบลโคกสำราญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสำราญทั้งตำบล เทศบาลตำบลศรีแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีแก้วทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสวาท ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสวาท (นอกเขตเทศบาลตำบลเลิงนกทา) องค์การบริหารส่วนตำบลกุดเชียงหมี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดเชียงหมีทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสามแยก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามแยก (นอกเขตเทศบาลตำบลสามแยก) องค์การบริหารส่วนตำบลกุดแห่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดแห่ทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลสร้างมิ่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสร้างมิ่งทั้งตำบล อำเภอไทยเจริญไทยเจริญเป็นอำเภอลำดับที่ 9 ของจังหวัดยโสธร และเป็นลำดับที่ 774 ของประเทศไทย ได้รับการจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอไทยเจริญ เมื่อปี พ.ศ. 2535 โดยแยกพื้นที่ตำบลคำเตย ส้มผ่อ น้ำคำ คำไผ่ และไทยเจริญออกมาจากอำเภอเลิงนกทา ต่อมาในปี พ.ศ. 2541 จึงได้ยกฐานะเป็น อำเภอไทยเจริญ ปัจจุบันแบ่งเขตการปกครองเป็น 5 ตำบล 48 หมู่บ้าน 1 เทศบาล และองค์การบริหารส่วนตำบล 4 แห่งเทศบาลตำบลคำเตย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำเตยทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลไทยเจริญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไทยเจริญทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำคำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำคำทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลส้มผ่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลส้มผ่อทั้งตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลคำไผ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำไผ่ทั้งตำบล
Yasothon is one of the provinces of Thailand, located in the North-East of Thailand. Neighboring provinces are Mukdahan, Amnat Charoen, Ubon Ratchathani, Sisaket and Roi Et.Phaya Tan Park สวนสาธารณะพญาแถน The park is surrounded by winding stream. It comprises beautiful garden, outdoor stage, playground, and health park. Phaya Tan Park is the venue for significant fairs and festivals of the province such as Annual Rocket Festival, Short Boat Racing, and Songkran.
Wat Maha That. วัดมหาธาตุ The Buddhist temple is a sacred icon of Yasothon. The ancient temple houses “Phra Buddha Boonyarat” or “Phra Kaeo Yod Nam Kang”, Buddha statue in attitude of meditation in Chiang Saen Art style. Attractions in Wat Maha That include:
Phra That Yasothon or Phra That Arnon. พระธาตุยโสธร หรือ พระธาตุอานนท์ It is significant ancient stupas of Isan. Housing ashes of Phra Arnon inside, the square base stupa has its head similar to Phra That Phanom.
Hor Trai or Library for Buddhist scriptures. หอไตร The pavilion is used for keeping Buddhist scriptures. The rectangular pavilion has terrace around for housing the Buddhist scriptures chest board, cradles, and shelves from Vientiane. The niche and wooden door are well carved and covered with gold leaves.
Phra That Kong Khao Noi. พระธาตุก่องข้าวน้อย Different from other monuments which are often mainly concerned with Buddhism, Phra That Kong Khao Noi was built by an ordinary man. The legend says: A young farmer has been working since dawn. At noon, his mother came late with his lunch. Great hunger and sudden anger to see a tiny amount of rice drove him to kill his mother. So, the young farmers built this stupa, wishing for forgiveness and expiate.
Ban Thung Nang Oak. บ้านทุ่งนางโอก The village is famed for its bamboo basketry for household use and souvenir.
Ban Na Samai. หมู่บ้านนาสะไมย Located close to Ban Thung Nang Oak, the village is famed for bamboo basketry and carved miniature cart.
The old building of Ban Singha Tha. ย่านเมืองเก่าบ้านสิงห์ท่า Ban Khum Singha Tha, in Muang municipality, is the old area whose name is found in the city’s history.
Khit Pillow at Ban Sri Than. หมู่บ้านทำหมอนขิตบ้านศรีฐาน The village is famed for Khit Pillow, local style pillow with beautiful patterns. After harvest, most villagers earn extra by producing Khit Pillow.
Phu Tham Phra. ภูถ้ำพระ Housing lots of Buddha statue, the cave Phu Tham Phra is 6 metres wide and 16 metres long. The shady mountain is blanketed with lush forest. Other caves in the area include Than Keng, Tham Ngu Suang, Tham Kliang, and Tham Prombutr.
Ban Song Puey Archeological Site. แหล่งโบราณสถานบ้านสงเปือย Its significant attractions include:
Big Buddha Image. พระพุทธรูปใหญ่ Made of brick, the principle Buddha of Wat Song Puey is 3 metres wide and 8 metres high. This sacred image can be dated back to more than 200 years.
Pagodas containing soil from holy sites of Buddhism. เจดีย์บรรจุดินจากสังเวชนียสถาน The old pagoda, more than 200 years old houses soil from holy site of Buddha, namely the place of birth, enlightenment, the first sermon, and nirvana, brought from India by a Buddhist monk, Khien Ammaphand.
The replica of Buddha Footprint. รอยพระพุทธบาทจำลอง The footprint was built by sponsoring of Field Marshal Plaek Pibulsongkram and his lady. Lots of local people come to bath the footprint During Songkran Festival.
Antique Museum. พิพิธภัณฑ์ของโบราณ The museum features antiques found from Dong Muang Toey, an ancient Khmer town. The antique include stone bed of the mayor, and stone inscription in ancient Khmer letter.
Dong Muang Toey Ancient town. ซากเมืองโบราณดงเมืองเตย Foundation of temple, pond, and town wall are found. Although they are ruined, their remaining indicated that it once was settlement in Chenla-Dhavaravadi period. Chenla King’s inscription indicated that this ancient site is religious place for Shivism.
Ku Chan. กู่จาน is an ancient pagoda similar to Phra That Phanom. Legend says it has been built in the same period to Phra That Phanom in Nakhon Phanom province.
Yasothon Buddha Footprint. พระพุทธบาทยโสธร The Buddha Footprint is placed on white sandy hill. It is considered a sacred antique of the province. An antique found nearby is a two-foot wide laterite Buddha image in the attitude of meditation under naga protection, and a laterite inscription which is a metre high and 50 centimetre wide.
Hor Trai, or library of Wat Sra Trinurak. หอไตรวัดสระไตรนุรักษ์ The ancient pavilion, over a century old, located amidst pond is housing Buddhist scriptures since ancient time. The Burmese-style wooden architecture is 8.30 metre wide and 10.50 metre long, with 4-level metal-sheet roof and long eaves at all sides.
Church of the Archangle Michael, Ban Song Yae Catholic Churchม โบสถ์คริสต์บ้านซ่งแย้ Amphoe Thai Charoen อำเภอไทยเจริญ The church serves villagers who are are Catholics, and also has a school for those of all faiths. The church was founded in 1908, and the present structure, built in 1947 by wood contribution by the villagers, is the fourth church. Built in Thai traditional style, the country’s biggest wooden church is 16 metres wide and 57 metres long. Signs direct visitors form Highway 2169.